Irak-İran Savaşı (1980-1988)
Irak-İran Savaşı, 22 Eylül 1980'de Irak'ın İran'ı işgaliyle başlayıp 20 Ağustos 1988'de Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğuyla ateşkes ilan edilmesiyle sona eren kanlı bir çatışmadır. Savaşın temelinde çeşitli faktörler yatıyordu:
- Sınır Anlaşmazlıkları: Özellikle Şattülarap Su Yolu üzerindeki egemenlik anlaşmazlıkları, iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırdı.
- İdeolojik Farklılıklar: Irak'ta Baas Partisi'nin laik milliyetçi rejimi ile İran'da İran İslam Devrimi sonrası kurulan Şii teokratik rejim arasındaki ideolojik uçurum, düşmanlığı körükledi.
- Bölgesel Hegemonya Mücadelesi: Irak lideri Saddam Hüseyin, İran'daki devrimden sonra zayıfladığını düşündüğü İran'ı bölgede geriletmek ve liderlik pozisyonunu ele geçirmek istiyordu.
- Etnik Gerilimler: Irak'taki Şiiler ve İran'daki Araplar gibi etnik azınlıkların durumundan faydalanma çabaları da savaşın nedenleri arasındaydı.
Savaş, her iki taraf için de büyük yıkıma neden oldu. Milyonlarca insan hayatını kaybetti veya yaralandı. Ekonomik kayıplar da çok büyüktü. Savaş sırasında her iki taraf da kimyasal silahlar kullandı, bu da savaşın vahşetini artırdı. Savaş, bölgesel güç dengelerini değiştirdi ve Orta Doğu'nun siyasi manzarasını derinden etkiledi. Savaşın ardından her iki ülke de ağır borç yükü altında kaldı ve iç sorunlarla boğuştu.